Friday 2 December 2022

जादुई जंगल निर्मितीचा प्रवास

 मी जिल्हा परिषदेच्या शाळेत प्राथमिक शिक्षक म्हणून मुलांसोबत काम करत आहे. मुलांसोबत काम करण्याचा आनंद काही औरच असतो. मुलांसोबत गप्पागोष्टी करणे, त्यांना गोष्टी, सांगणे, कविता गाऊन दाखविणे,त्यांना पुस्तके वाचून दाखवणे, एखादी नाटिका बसविणे असे शालेय उपक्रम शाळेत राबवित असतो. मी सांगितलेल्या गोष्टी मुलांना खूप आवडतात. मुले गोष्टी सांगण्याचा आग्रह धरतात.

मी भूम तालुक्यात २००९ साली जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा रामेश्वर या शाळेवर काम करत असताना मुलांना गोष्टी सांगायचो. मुलांना गोष्टी खूप आवडायच्या. त्यावेळी मी ‘जादूच्या सशाची’ गोष्ट मुलांना सांगितली होती. ती त्यांना खूप आवडली. दुसऱ्या दिवशी तीच गोष्ट मुलांनी सांगण्याचा आग्रह धरला. दुसऱ्या दिवशी मुलांना ती गोष्ट सांगितली. मुलांना मी मनात गोष्ट तयार करून सांगत होतो. दररोज गोष्ट सांगणे असे काही दिवस सुरू होते. एक दिवस मुलांना म्हटलं, “अरे आता गोष्ट संपली.”  पुढे काय? पुढे काय? याची मुलांना उत्सुकता लागली होती. त्यामुळे मुले मला दररोज गोष्ट सांगण्याचा आग्रह धरायची. पुढे नंतर मी जि. प. प्रा. शाळा हाडोंग्री या शाळेवर गेलो. त्या शाळेतही ‘जादूच्या सशाची’ गोष्ट मुलांना सांगितली. त्यांनाही ती खूपच आवडली. मग मी ठरवलं की आता लिहून काढूयात. मुलांसाठी लिहायला हवं असं नेहमी वाटायचं.   
      
   लेखन करताना किशोरवयीन विद्यार्थी हाच वाचकवर्ग डोळ्यासमोर ठेवून कादंबरी लिहायला सुरुवात केली. मुलांसाठी कादंबरी लिहिण्याचा हा माझाच पहिलाच प्रयत्न होता. एका जंगलात हा जादूचा ससा जादूच्या करामती करतो. नंतर तो त्या जंगलाचा सेनापती होतो. जंगलाचं रक्षण करतो असं कथानक घेऊन या कादंबरीचे लेखन सुरू केले.पुढे काही दिवस लेखन बंद होते. मनात राहून राहून असे वाटायचे की मुलांना हा विषय एवढा आवडलेला आहे. मग आपण लिहायला हवं. पण काही वर्ष लेखन बंदच राहिलं.  
     
कोरोनाच्या कालावधीत सर्व बंद होतं. सर्वजण घरातच होते. यावेळी कादंबरीचे राहिलेले लेखन पूर्ण केलं. त्याची संहिता राजहंस प्रकाशनकडे पाठविली. राजहंसच्या टीमने अथक परिश्रम घेऊन अल्पावधीतच सुंदर कादंबरीची निर्मिती केली. राजहंस प्रकाशनामार्फत ही कादंबरी प्रकाशित झाल्यानंतर खूप आनंद वाटला. राजहंसने पाठविलेल्या भेट प्रती पाहिल्यावर डोळ्यात आनंदाश्रू तरळले. हे पुस्तक खूपच छान झाले होते. आतील चित्रे व मुखपृष्ठ तर खूपच सुंदर होते. बालमनाला भावणारी त्यांच्या भावविश्वाला साद  घालणारी चित्रे चित्रकार योगीता धोटे यांनी काढलेली होती.

ही कादंबरी अल्पावधीतच  बालवाचक व साहित्यरसिक, साहित्यिक, समीक्षकांपर्यंत पोहोचली. अनेक शाळांमधील शिक्षकांनी ही कादंबरी आवडल्याचे फोनद्वारे कळविले. बऱ्याच शाळांमधील विद्यार्थ्यांनी ‘जादुई जंगल’ या बालकादंबरीचा पुस्तक परिचय लिहिला. परभणी जिल्ह्यातील जिल्हा परिषदेच्या रायपूर शाळेतील तनुष्का काकडे, वैष्णवी मस्के यांनी या कादंबरीचा छान परिचय लिहिला. आमच्या जि.प.प्रा. शाळा राघुचीवाडी या शाळेतील भक्ती बेलदार हिने छान पुस्तक परिचय लिहिला आहे. अनेक विद्यार्थ्यांनी कादंबरी आवडल्याचे फोन करून सांगितले. पुस्तक प्रकाशनाच्या कार्यक्रमाला पालकांसोबत अनेक विद्यार्थी आलेले होते. त्यांना या पुस्तकापासून अवांतर वाचनाची, लिहिण्याची प्रेरणा मिळाली असेही काही विद्यार्थ्यांनी सांगितले.

शिक्षण क्षेत्रात रचनात्मक व गुणात्मक काम करणाऱ्या शिक्षक व अधिकार्‍यांनी या बालकादंबरीबद्दल खूप छान प्रतिक्रिया दिल्या आहेत. साहित्यिक बालाजी इंगळे, व्यंकटेश चौधरी, बालसाहित्यिक डॉ. सुरेश सावंत, फारुक काझी, विशाल तायडे, मुलांसोबत भाषाशिक्षणाचं काम करणाऱ्या मीनाताई निमकर, बालरोगतज्ज्ञ अभय शहापूरकर यांनीही कादंबरीचे कौतुक केले आहे. डॉ.सुरेश सावंत, संदीप वाघचौरे यांनी वर्तमानपत्रांमध्ये या कादंबरीचे समीक्षण लिहिले. मुग्धा मणेरीकर यांनी गोव्यातील गोवन वार्ता वर्तमानपत्रांतील तरंग पुरवणीत समीक्षण लिहलेले आहे.

अनेक शाळेत ही बालकादंबरी मुलांसोबत वाचली जात आहे. शाळाशाळांमधून या कादंबरीचे प्रकटवाचन, अभिवाचनाचे कार्यक्रम सुरू आहेत. अगदी सात-आठ वर्षाची मुलंही एकदा हे पुस्तक हातात आलं की सोडायला तयार होत नाहीत. हे मी प्रत्यक्ष अनुभवलं आहे. मुलं ‘जादुई जंगल’ या कादंबरीच्या प्रेमात पडत आहेत याचा मनस्वी आनंद होत आहे. जंगलातील गमतीजमती मुलांना खूप आवडत आहेत. या कादंबरीचा पुढचा भाग केव्हा येणार याबद्दलही अनेक मुलांनी विचारणा केली आहे. या निमित्ताने मुलांना बालसाहित्याची  गोडी लागत आहे. या बालकादंबरीची पहिली आवृत्ती केवळ आठ महिन्यातच संपली आहे. या सर्व प्रवासात खूप नवीन शिकायला मिळालं.बालवाचकांच प्रेम मिळालं.अजून काय हवं!

 


4 comments:

  1. जादुई जंगल ही बाल कादंबरी बालसाहित्यातील मैलाचा दगड ठरेल.
    सर आपणास पुढील लेखन प्रवासास मनःपूर्वक शुभेच्छा!!!!
    💐💐🌹🌹💐💐

    ReplyDelete
  2. खूप सुंदर बालकादंबरी आहे. निर्मिती प्रक्रिया आपण छान सांगितली आहे...

    ReplyDelete